73.สวัสดีหนองคาย สบายดีเวียงจันทน์

​

วัดสีเมือง
ตั้งอยู่บนถนนเชษฐาธิราช ทางทิศตะวันออกของสถานทูตฝรั่งเศส เป็นวัดแห่งหนึ่งในนครเวียงจันทน์ที่มีประชาชนลาวเดินทางไปสักการะบูชาเป็นจำนวนมากในแต่ละวัน ภายในวัดสีเมืองเป็นที่ตั้งของเสาหลักเมืองประจำนครเวียงจันทน์ วัดสีเมืองสร้างขึ้นในปี พ.ศ.๒๑๐๖ โดยเหล่าเสนาอำมาตย์ของพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชได้ลงความเห็นให้สร้างวัดสีเมือง ณ ที่แห่งนี้ ต่อมาถูกกองทัพสยามทำลายลงในปี พ.ศ.๒๓๗๑ และสร้างวัดสีเมืองขึ้นมาใหม่ในปี พ.ศ.๒๔๕๘ ภายในวัดสีเมืองมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่มากมาย โดยเฉพาะพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์และเก่าแก่ พระพุทธรูปองค์นี้ได้ชำรุดไปบางส่วน ชาวลาวเชื่อกันว่าพระพุทธรูปองค์นี้ศักดิ์สิทธิ์เป็นอย่างมาก

 

​

วัดสีเมือง หรือวัดเจ้าแม่สีเมือง ในรัชสมัยพระเจ้าตากสินมหาราช พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชเมื่อครั้งยังเป็นที่สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก หรือเจ้าพระยาจักรี(ด้วง หรือทองด้วง) ยกทัพไปตีเมืองเวียงจันทน์ได้รับชัยชนะ กวาดต้อนชาวเมืองทั้งราชบุตรธิดาวงศานุวงศ์และขุนนางท้าวเพี้ยทั้งปวงกับทรัพย์สินสิ่งของเครื่องศาสตราวุธ ปืนใหญ่น้อยและช้างม้าเป็นอันมาก และได้อัญเชิญพระพุทธปฏิมากรแก้วมรกต และพระบางซึ่งสถิตอยู่ ณ พระวิหารในวังเจ้าล้านช้าง อาราธนาลงเรือข้ามฟากเลิกทัพกลับยังกรุงธนบุรี เมื่อกองทัพมาถึงเมืองสระบุรี ในเดือนยี่ ปีกุน เอกศก ลุศักราช ๑๑๔๑ ปี (พ.ศ.๒๓๒๒) จึ่งบอกลงมากราบทูลพระกรุณาให้ทรงทราบ

สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจึงมีพระราชดำรัสให้นิมนต์สมเด็จพระสังฆราช พระราชาคณะทั้งปวงให้ขึ้นไปรับพระพุทธปฏิมากรแก้วมรกต ถึงเมืองสระบุรีแล้วให้แต่งเรือกิ่งเรือชัยขึ้นไปรับพระพุทธรูปด้วย ครั้นพระมาถึงตำบลบางธรณี จึงเสด็จพระราชดำเนินขึ้นไปรับด้วยพระองค์เองโดยทางชลมารคพร้อมด้วยขบวนนาวาพยุหะแห่ลงมาถึงกรุงธนบุรี แล้วให้ปลูกโรงรับเสด็จพระพุทธปฏิมากรพระแก้ว พระบาง อัญเชิญขึ้นไปประดิษฐานไว้ ณ โรงริมพระอุโบสถวัดแจ้งภายในพระบรมมหาราชวัง

เมื่อสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ได้เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติปราบดาภิเษกเป็นพระเจ้าแผ่นดิน พระปฐมวงศ์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ภายหลังต่อมาจึงได้อัญเชิญพระพุทธปฏิมากรแก้วมรกต ไปประดิษฐานที่พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม จนถึงทุกวันนี้

 

​

ส่วนความแรกบังเกิดมีแห่งพระแก้วมรกต ปรากฏในชินกาลมาลินีหรือชินกาลมาลีปกรณ์ ซึ่งเป็นวรรณกรรมภาษาบาลีที่ถูกใช้อ้างอิงในฐานะเอกสารตำนานพงศาวดารทั้งต่อฝ่ายพุทธจักรและฝ่ายอาณาจักรบ่อยครั้งที่สุด เอกสารดังกล่าวแต่งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.๒๐๗๑ โดย พระรัตนปัญญา ปราชญ์ชาวล้านนาซึ่งมีชีวิตอยู่ในช่วงพุทธศาสนาเถรวาทในอาณาจักรล้านนากำลังแผ่อิทธิพลรุ่งเรือง(ราว พ.ศ.๑๙๘๕ – ๒๐๖๘) ในช่วงสมัยพระเจ้าติโลกราช พระยอดเชียงราย และพระเมืองแก้ว สืบเนื่องกันสามรัชกาล พระรัตนปัญญาเป็นพระเถระร่วมสมัยกับพระสิริมังคลาจารย์ และเป็นเชื้อพระวงศ์ในราชวงศ์มังราย และเป็นเจ้าอาวาสวัดเจ็ดยอดหรือวัดมหาโพธารามในสมัยพระเมืองแก้ว

ชินกาลมาลินี ได้รับการแปลไปหลายภาษาเพื่อเป็นที่ศึกษาของนานาชาติเกี่ยวกับตำนานสมัยประวัติศาสตร์โบราณ สำหรับผู้แปลภาษาไทยคือ พระยาพจนาพิมล

 

​

ศาลหลักบ้านหลักเมืองของนครหลวงเวียงจันทน์
การสร้างหลักเมือง หรือหลักบ้านหลักเมืองในภาษาลาว นั้น สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงมีพระวินิจฉัยเกี่ยวกับการสร้าง “หลักเมือง” ว่า สร้างขึ้นตามธรรมเนียมประเพณีของพราหมณ์ ซึ่งปรากฏมีมาแต่อินเดียโบราณ ว่าก่อนที่จะสร้างเมืองจะต้องทำพิธียกเสาหลักเมืองในที่อันเป็นชัยภูมิสำคัญ เพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านเมืองที่จะสร้างขึ้น

หลักบ้านหลักเมืองของนครเวียงจันทร์ นั้น มีเรื่องเล่าสืบต่อกันมาว่า ก่อนจะมีพิธีลงเสาหลักเมือง ซึ่งชาวบ้านได้พากันนำทรัพย์มีค่า เช่น เครื่องเงิน เครื่องทอง ฯลฯ ใส่ลงไปในหลุมตามความเชื่อถือเป็นจำนวนมากมายแล้ว นั้น ทางการได้ออกลาดตะเวนป่าวประกาศไปทั่วนครเพื่อจะทำพิธีฝังอาถรรพณ์ และอาถรรพ์นั้นก็คือการฝังคนเป็น ๆ จึงขออาสาสมัครอุทิศตนไปเป็นผีเฝ้าทรัพย์ในหลุม และคอยรักษาเมือง ขณะนั้น มีหญิงลาวชื่อ “สีเมือง” ได้แต่งงานอยู่กินกับสามีและตั้งท้องได้ประมาณ ๓ เดือน กำลังประสบปัญหาในครอบครัว ด้วยถูกสามีจำกัดสิทธิปิดกั้นมิให้ออกไปพบปะปะกับผู้ใด จึงทำให้นางเกิดความน้อยเนื้อต่ำใจ เดินหนีออกจากบ้านและได้ยินเสียงป่าวประกาศขอผู้อุทิศตนเป็นปู่โสมเฝ้าทรัพย์ นางจึงเดินไปยังที่ที่ทำพิธีแล้วกระโดดลงไปในหลุม ทางการจึงผลักม้าตามลงไป ๑ ตัว แล้วปล่อยเสาหลักเมืองลงหลุม นางจึงถูกฝังทั้งเป็นพร้อมลูกในครรภ์และม้าอีก ๑ ตัว กลายเป็นตำนานการสร้างศาลเจ้าแม่สีเมืองสืบมาจนทุกวันนี้

 

​

เสาหลักบ้านหลักเมืองของนครเวียงจันทน์ หรือ ศาลเจ้าแม่สีเมืองดังกล่าว ตั้งอยู่ภายในวัดสีเมือง นครเวียงจันทน์ วัดนี้จึงมีชื่อเรียกกันทั่วไปว่า “วัดเจ้าแม่สีเมือง” ทุกวันนี้ ประชาชนชาวลาวและชาวต่างชาติ ต่างนำต้นผึ้งต้นเทียน (ต้นไม้ประดิษฐ์จากกระดาษสีเงินและสีทอง) มากราบไหว้และบนบานขอพรจากเจ้าแม่สีเมืองกันเป็นจำนวนมาก และการบนบานนั้นกล่าวกันว่า มักสำเร็จสมความปรารถนา ยกเว้นเรื่อง “ความรัก” ที่ห้ามบนบาน เพราะเจ้าแม่สีเมืองไม่ประสบความสำเร็จในการครองชีวิตคู่

 

​

 

​

 

​

 

​

 

​

 

​

 

​

ทำบุญไหว้พระ ไหว้ศาลหลักเมืองแล้ว ถนนหน้าวัดสีเมืองเป็นถนนแคบ รถค่อนข้างมากยิ่งมีรถบัสนักท่องเที่ยวจอดริมถนนด้วยแล้วยิ่งติดหนักไปอีก กว่าจะหลุดตรงนี้มาได้ใช้เวลาเหมือนกัน สถานที่ต่อไปเมื่อตะกี้เอ่ยถึงการอัญเชิญพระแก้วมรกตมายังสยามแล้ว พวกเราก็จะไปยังสถานที่ที่เคยประดิษฐานพระแก้วมรกตในประเทศลาว คือ หอพระแก้ว

 

​

หอพระแก้ว ตั้งอยู่บนถนนเชษฐาธิราช ติดกับทำเนียบประธานประเทศ แต่เดิมเป็นวัดหลวงประจำราชวงศ์ของลาว พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชมีพระราชประสงค์ให้สร้างขึ้นเมื่อปีพ.ศ.๒๑๐๘ เพื่อเป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกตที่ทรงอัญเชิญมาจากนครเชียงใหม่ อาณาจักรล้านนา แต่เมื่อ พ.ศ.๒๓๒๒ นครเวียงจันทน์ถูกกองทัพสยามตีแตก กองทัพสยามได้อัญเชิญพระแก้วมรกต พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของนครเวียงจันทน์ไป พร้อมทั้งกวาดต้อนราชวงศ์ชาวลาวกลับไปยังกรุงเทพฯ มากมาย

สำหรับหอพระแก้วที่นักท่องเที่ยวเห็นอยู่ในปัจจุบันเป็นของที่ถูกบูรณะขึ้นใหม่เกือบทั้งหมด ในปี พ.ศ.๒๔๐๘ – ๒๔๘๓ ภายใต้การควบคุมดูแลการก่อสร้างของเจ้าสุวรรณภูมา ผู้ที่จบการศึกษาทางด้านวิศวกรรมศาสตร์จากกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส และต่อมายังได้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีหลังจากได้รับเอกราชอีกด้วย แม้หอพระแก้วปัจจุบันจะไม่ใช่วัดอีกต่อไป แต่นักท่องเที่ยวชาวไทยที่เดินทางมาท่องเที่ยวยังนครเวียงจันทน์ก็ยังเดินทางมาสักการะบูชากันเป็นจำนวนมาก

 

​

ปัจจุบันหอพระแก้วแม้จะไม่มีพระแก้ว แต่มีพระพุทธรูปโบราณล้ำค่าและวัตถุโบราณต่างๆ มากมายจัดแสดงในรูปของพิพิธภัณฑ์ โดยมีโบราณวัตถุชิ้นเด่นๆ ได้แก่ พระแท่นบัลลังก์ปิดทองจารึกพระไตรปิฏกภาษาขอมและกลองสำริดประจำราชวงศ์ลาว นาค ๗ เศียร ทรงเครื่องเต็มยศสร้างด้วยสำริดตามแบบศิลปะล้านช้าง พระพุทธรูปยืนแกะสลักจากไม้ลงรักปิดทองที่สร้างได้อ่อนช้อยงดงาม พระบางองค์จำลองขนาดเท่าของจริง ประดิษฐานอยู่บนบุษบกที่เคยใช้ประดิษฐานพระแก้วมรกต อีกทั้งยังมีพระพุทธรูปประธานองค์ใหญ่นามว่า “พุทธเจ้าสโคดมพุทธสิมมา” สำหรับประตูใหญ่ทั้งสองเป็นของเก่าที่หลงเหลือมาแต่เดิม บานประตูจำหลักเป็นรูปองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า บริเวณโดยรอบของหอพระแก้วเงียบสงบ ร่มเย็นมีไหขนาดกลางจากทุ่งไหหิน ในแขวงเชียงขวางวางตั้งอยู่ ๑ ใบ

 

​

ส่วนบริเวณระเบียงด้านนอกหอพระแก้วเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำริดศิลปะล้านช้างเก่าแก่หลายองค์ องค์ที่เก่าแก่ที่สุดคือพระพุทธรูปยืนทางประตูด้านหลังหอพระแก้ว เป็นพระพุทธรูปศิลาศิลปะสมัยเจนละที่เก่าแก่ที่สุดองค์หนึ่งในเอเชีย ประทับยืนในปางทรงแสดงธรรม

 

​

 

​

 

​

 

​

 

​