รักแบบโลก รักแบบเมตตา การครองคู่ที่แตกต่าง

อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ปิยวรรคที่ ๑๖
๓. เรื่องนางวิสาขาอุบาสิกา [๑๖๗]

ข้อความเบื้องต้น
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภนางวิสาขาอุบาสิกา ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "เปมโต ชายตี" เป็นต้น.

นางวิสาขาโศกถึงนางสุทัตตีที่ทำกาละ
ได้ยินว่า นางวิสาขานั้นตั้งกุมาริกาชื่อว่าสุทัตตี ผู้เป็นธิดาของบุตรไว้ในหน้าที่ของตน ให้ทำความขวนขวายแก่ภิกษุสงฆ์ในเรือน.
โดยสมัยอื่น กุมาริกานั้นได้ทำกาละแล้ว นางวิสาขาให้ทำการฝังสรีระ (ศพ) นางแล้ว ไม่อาจจะอดกลั้นความโศกไว้ได้ มีทุกข์เสียใจ ไปสู่สำนักพระศาสดา ถวายบังคมแล้วนั่ง ณ ส่วนข้างหนึ่ง.

พระศาสดาตรัสอุบายระงับความโศก
ลำดับนั้น พระศาสดาตรัสกะนางว่า "วิสาขา ทำไมหนอ เธอจึงมีทุกข์เสียใจ มีหน้าชุ่มด้วยน้ำตา นั่งร้องไห้อยู่ ?" นางจึงทูลข้อความนั้น แล้วกราบทูลว่า "พระเจ้าข้า นางกุมารีนั้นเป็นที่รักของหม่อมฉัน เป็นผู้สมบูรณ์ด้วยวัตร, บัดนี้ หม่อมฉันไม่เห็นใครเช่นนั้น."
พระศาสดา. วิสาขา ก็ในกรุงสาวัตถีมีมนุษย์ประมาณเท่าไร?
วิสาขา. พระเจ้าข้า พระองค์นั่นแหละ ตรัสแก่หม่อมฉันว่า ‘ในกรุงสาวัตถี มีชน ๗ โกฏิ.’
พระศาสดา. ก็ถ้าชนมีประมาณเท่านี้ๆ จะเป็นเช่นกับหลานสาวของเธอไซร้ เธอพึงปรารถนาเขาหรือ?
นางวิสาขา. อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
พระศาสดา. ก็ชนในกรุงสาวัตถีทำกาละ(ตาย)วันละเท่าไร?
นางวิสาขา. มาก พระเจ้าข้า.
พระศาสดา. เมื่อเป็นเช่นนี้ เวลาที่เธอจะเศร้าโศกก็จะไม่พึงมี มิใช่หรือ? เธอจะเที่ยวร้องไห้อยู่ทั้งกลางคืนและกลางวันทีเดียวหรือ?
นางวิสาขา. ยกไว้เถิด พระเจ้าข้า. หม่อมฉันทราบแล้ว.
ลำดับนั้น พระศาสดาตรัสกะนางว่า "ถ้ากระนั้น เธออย่าเศร้าโศก, ความโศกก็ดี ความกลัวก็ดี ย่อมเกิดแต่ความรัก"
ดังนี้แล้ว จึงตรัสพระคาถานี้ว่า :-

๓. เปมโต ชายตี โสโก เปมโต ชายตี ภยํ
เปมโต วิปฺปมุตฺตสฺส นตฺถิ โสโก กุโต ภยํ.

ความโศกย่อมเกิดแต่ความรัก ภัยย่อมเกิดแต่ความรัก;
ความโศกย่อมไม่มีแก่ผู้พ้นวิเศษแล้วจากความรัก,
ภัยจักมีแต่ไหน.

แก้อรรถ
บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า เปมโต ความว่า เพราะอาศัยความรักที่ทำไว้ในบุตรและธิดาเป็นต้นนั่นเอง.
ในกาลจบเทศนา ชนเป็นอันมากบรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผลเป็นต้น ดังนี้แล.

เรื่องนางวิสาขาอุบาสิกา จบ.

http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=26&p=3

 

พระองค์ได้เห็นอะไรต่ออะไรมากขึ้น เห็นทั้งข้างใน ทั้งข้างนอก ออกไปข้างนอกก็เห็นแต่สิ่งที่สลดสังเวชใจ
กลับมาข้างในก็ยังเห็นนางสนมกำนัลนอนหลับใหลอาการน่าเกลียด นอนน้ำลายไหล นอนผ้านุ่งผ้าถุงหลุดลุ่ย
กัดฟัน นอนกรน อาการที่เคยน่าดู ที่เคยหลงใหล เดี๋ยวนี้เหมือนประดุจดังป่าช้าในวัง

ความสลดสังเวชนี่เอง จึงเขย่าพุทธภาวะของพระองค์ให้ทอแสงออกมามากขึ้น คิดหาทางพ้นจากความทุกข์นั้น
เพราะความเบื่อหน่ายคลายกำหนัดจาก รูป รส กลิ่น เสียง และสัมผัสทางเนื้อหนัง




ในที่สุดเลยเป็นเหตุให้ในคืนวันนี้ทรงนอนไม่หลับ ได้เห็นภาพต่าง ๆ ที่ได้ไปดูนั้นปรากฏขึ้นในมโนสำนึก
ภาพที่เห็นก็เช่น คนทำมาหากินตีเหล็กอย่างเหน็ดเหนื่อย เหงื่อไหลไคลย้อย แต่มัวเมาเสีย พอได้เงินได้ทองก็มากินเล่นฉลองหมด
แล้วก็ก้มหน้าก้มตาทำใหม่ ได้มาใหม่ก็กินเล่นจนหมด ไม่คำนึงถึงอนาคตว่าจะต้องแก่ ต้องป่วย
ต้องใช้หรือหาไม่ได้ก็จะเดือดร้อน เอาแต่กิน...หลง...มัวเมา บางคนก็หน้าเศร้า เลี้ยงลูกมานานแล้ว
ยังต้องมาเลี้ยงหลานตำข้าวป้อนหลานอีก บางคนก็มานั่งวิปโยคโศกศัลย์ สูญสิ้นสามี สูญสิ้นลูกรัก
สูญสิ้นเงินทองข้าวของ ทำให้เจ้าชายยิ่งคิดว่า เมื่อมีมืด ยังมีสว่าง เมื่อมีทุกข์...ก็ต้องหาทางพ้นทุกข์ให้จงได้

 

<iframe width="640" height="480" src="https://www.youtube.com/embed/R0JBqR2xDvU?&autoplay=1&rel=0&amp;showinfo=0" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>

 

แม้จะสุขสมหวัง ในสิ่งที่คาดไว้ หวังไว้ แต่ก็ยังมีสิ่งที่นำมาซึ่งความทุกข์อีกมากมาย ที่คนทั่วไปย่อมเห็นได้ ถ้ามีสติสัมปชัญญะ ไม่ปล่อยให้อารมณ์รักครอบงำจิตใจ

...........ระหว่างทาง ที่ยังมีเหตุให้อยุ่กับสิ่งที่รัก ก็สร้างเหตุของการพ้นทุกข์จากความรักไว้ไม่ขาด เพื่อชาตินี้จะได้ทุกข์น้อยลง และพ้นทุกข์ได้ในวันหน้า เมือ่ปัญญาและบารมีธรรมเต็มเปี่ยม

 

http://youtu.be/aR78pMMAXdw

 

พระพุทธองค์ตรัสว่า
"ไม่ควรปล่อยตนให้ตกอยู่ภายใต้อำนาจแห่งความรัก
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งอันเป็นที่รักเป็นเรื่องทรมาน
และเรื่องที่จะบังคับมิให้พลัดพรากก็เป็นสิ่งสุดวิสัย
ทุกคนจะต้องพลัดพรากจากสิ่งอันเป็นที่รักที่พอใจ ไม่วันใดก็วันหนึ่ง"

 

ขันธ์ห้า เป็นของมีอยู่ในวัฏฏะสงสาร

แต่ อุปาทานในขันธ์ห้า คือตัวทุกข์



----------------------------------



โลกธรรมทั้งแปด เป็นของมีอยุ่แล้วในโลกวัฏฏะ

แต่ อุปาทาน ในโลกธรรมทั้งแปด เป็นตัวทุกข์


--------------------------------



เมื่อมีตัณหา ( ฉันทะราคะ ติดใจในรูป รส กลิื่น เสียง สัมผัส )ในขันธ์ห้า จึงเป็นเหตุ (สมุทัย)

ทุกข์จึงเกิดขึ้น ( เป็นผล )



......แท้ที่จริง สัตว์โลกหลง และ จม อยุ่ในอุปาทานขันธ์ห้า

ยิ่งจมอยู่นาน ก็ยิ่งทุกข์


....เป็นการสร้างเหตุเอง รับโทษทุกข์เอง




สมดังคำที่ว่า "ที่ใดมีรัก ที่นั่นมีทุกข์"

 

...พ่ระโพธิสัตว์ทั้งหลาย ทรงเพียรบำเพ็ญพระสมติงสบารมีจนครบ ด้วยรักอันบริสุทธิ์คือ พระเมตตากรุณาที่จะเกื้อกูลให้สรรพชีวิต พ้นจากกองทุกข์ ไม่ใช่รักที่เกิดจากตัณหาสาม

 

..........................................

 

ปิยโต ชายเต โสโก
ปิยโต ชายเต ภยํ
ปิยโต วิปฺปมุตฺตสฺส
นตฺถิ โสโก กุโต ภยํ
ที่ใดมีของรัก ที่นั่นมีโศก
ที่ใดมีของรัก ที่นั่นมีภัย
เมื่อไม่มีของรักเสียแล้ว
โศกภัย ก็ไม่มี

 

ทานบารมี บารมีหนึ่งในสิบบารมี หรือ สามในสามสิบบารมีทั้งสามสิบทัศน์

ในระดับที่ละเอียดขึ้นยากขึ้น คือ การสลัด สละ สิ่งที่ใจ หลงรัก หลงยึดมั่น ติดพัน จนเป็นเหตุก่อภพชาติ ไม่พ้นจากวัฏฏะสงสารเป็นที่สุด และ นั่นคือ การสละสิ่งทีจิตติดยึดอย่างยิื่ง คือ ความรัก


...................เรื่่องนี้ สำคัญ เกี่ยวข้องอย่างยิ่งกับ ผู้เดินทางบนเส้นทางการสร้างบุญบารมี.........

 

<iframe width="640" height="480" src="https://www.youtube-nocookie.com/embed/UqIckwtEPdU?rel=0" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>