สุขภาพดี ๔ อ.

<CENTER> สุขภาพดี ๔ อ.</CENTER>

สุขภาพดี ในความหมายนี้ หมายถึงทั้งสุขภาพทางกาย และสุขภาพทางจิตด้วย ถ้าได้มีการ "บริหาร" ให้เกิดความ "พอดี" คือไม่มากหรือน้อยจนเกินไป ร่างกายและจิตใจ ก็จะเกิดความกระปรี้กระเปร่า กระฉับกระเฉง เกิดความคล่องและสบาย

ผู้หวังความสุข จึงไม่ควรที่จะมองข้าม ข้อปฏิบัติเล็ก ๆ น้อย ๆ เหล่านี้ไปเสีย หมั่นบริหารอยู่เป็นประจำวัน หรืออย่างน้อยที่สุดเจ็ดวันต่อหนึ่งครั้ง ก็จะเพิ่มกำไรความสุขให้ชีวิต ที่เราไม่คาดคิดมาก่อน

สุขภาพดี ๔ อ. หมายถึง อ. ๑ ได้แก่ อากาศ อ. ๒ ได้แก่ อาหาร อ. ๓ ได้ ออกกำลัง และ อ. ๔ ได้แก่ อารมณ์ มีวิธีปฏิบัติย่อ ๆ ดังนี้

- อ. ๑ อากาศ ควรจัดสถานที่ ให้มีอากาศบริสุทธิ์หายใจ ร่างกายจึงจะสดชื่นและมีความสุข นั่นคือ พยายามหลีกเลี่ยงสถานที่มีอากาศไม่บริสุทธิ์ เช่น หอประชุม โรงหนัง สถานบันเทิงต่าง ๆ ที่มีคนอยู่อย่างแออัดยัดเยียด เมื่อหลีกเลี่ยงสถานที่เหล่านั้นได้แล้ว ก็อย่าได้โง่ไปซื้อเอาอากาศพิษ มาสูดใส่ปอดของตน เช่น บุหรี่ เฮโรอิน ฝิ่น กัญชา ทินเนอร์ ต่อไปอีกล่ะ ?

- อ. ๒ อาหาร ควรกินอาหารให้ครบ ตามที่ร่างกายต้องการ อย่างน้อยที่สุด ในรอบ ๗ วัน ก็ควรหมุนเวียนกินให้ครบ อาหารดีที่มีคุณค่า ไม่จำเป็นจะต้องหายาก หรือราคาแพงเสมอไป เช่น ผักบุ้ง กระถิน ตำลึง ดอกและยอดแค เป็นต้น

เคล็ดลับอาหารสำหรับผู้สูงอายุ เมื่ออายุเลยวัยกลางคนไปแล้ว ควรงดเว้นอาหารที่ย่อยยาก เช่น เนื้อวัว ควาย หมู ไก่ แม้พวกปลาก็ควรที่จะลดลงด้วย แต่ไปเพิ่มอาหารพวกผักและผลไม้ ให้มากขึ้น

เพราะนอกจากจะย่อยง่ายแล้ว ยังมีกากมาก ช่วยให้การขับถ่ายเป็นไปตามธรรมชาติ ขจัดปัญหาเรื่องท้องผูกได้อย่างดี และมีวิตามินมาก ช่วยให้ร่างกายกระปรี้กระเปร่าและสดชื่นด้วย

อย่าเป็นทาสลิ้น อย่ากินอาหารตามใจอยาก แต่จงกินด้วยปัญญานั่นคือ คำนึงถึงคุณค่า มากกว่าที่จะติดในรส ถ้าฉลาดบริโภค โรคก็เกิดน้อย เงินเดือนก็พอใช้สอย

จงหลีกเลี่ยงการ "กินดี อยู่ดี" เสีย แต่จงพยายาม "กินแต่พอดี" ไม่ให้มากจนอ้วน และไม่น้อยจะผอม อย่าให้ปัญหาเรื่องปากท้องมากลายเป็น “เพชฌฆาตความสุข” ไปเสีย

- อ. ๓ ออกกำลัง ร่างกายจะเกิดความสบาย และสดชื่น แจ่มใส เมื่อได้มีการเคลื่อนไหว ให้อิริยาบถทั้ง ๔ สมดุลกัน อย่างน้อยควรให้มีเหงื่อออกวันละหน จะทำให้กินได้และนอนหลับดี

ผู้ที่ทำงานอยู่กับที่ ใช้พลังงานทางกายน้อย ควรจะหาทางออกกำลังกายประจำวัน เช่น วิ่ง เดิน ว่ายน้ำ เล่นกีฬา ทำสวนครัว กวาดหรือถูบ้าน เป็นต้น ให้เหงื่อออกให้ได้ ร่างกายจะสดชื่น อารมณ์ก็จะแจ่มใส โรคภัยไข้เจ็บก็จะมีน้อยด้วย

- อ. ๔ อารมณ์ เป็นสิ่งสำคัญที่สุด ถ้าอารมณ์เสียหรือหงุดหงิด จะทำให้ระบบการทำงานในร่างกาย เสียความปกติไปหมด เริ่มต้นแต่ระบบการหายใจ การทำงานของหัวใจ ความดันเลือด ตลอดจนน้ำย่อยอาหาร จะผิดปกติไปหมด

การควบคุมอารมณ์ ให้อยู่ในภาวะปกติอยู่เสมอ นอกจากจะทำให้อายุยืนแล้ว ยังทำให้จิตใจแจ่มใส เบิกบาน สงบ และเย็นด้วย

ในชีวิตประจำวัน เรามีความจำเป็น ต้องประสบทั้งอารมณ์บวกและอารมณ์ลม แต่ผู้มีปัญญา ย่อมจะไม่กักเก็บ หรือกดอารมณ์ลบไว้ให้จิตขุ่นมัว ย่อมจะหาอุบายจาคะอารมณ์ร้ายออกไป

สติ เป็นทัพหน้า ที่จะปะทะอารมณ์ร้ายได้อย่างดี ต่อจากนั้นปัญญาก็จะมารับช่วงจัดการกำจัดต่อไป

การฝึกสติประจำวัน หรือในชีวิตประจำวัน จะช่วยควบคุมอารมณ์ให้อยู่ในภาวะปกติได้อย่างดีที่สุด

ฉะนั้น เมื่อเกิดอารมณ์ขุ่นมัวขึ้นมาเวลาใด จงรีบหายใจยาว ๆ ลึก ๆ พร้อมทั้งมีสติระลึกตามด้วยว่า ขณะนั้นเรากำลังหายใจเข้าอยู่ ขณะนั้นเรากำลังหายใจออกอยู่

หายใจยาว ๆ ลึก ๆ เพียง ๓ ครั้งหรือ ๗ ครั้งเท่านั้นเอง จะรู้สึกตัวได้ว่า อารมณ์ขุ่นมัวได้บรรเทาลงไปมาก พอที่ปัญญาจะมาช่วยแก้ไขปัญหาได้ทันท่วงที

การบริหารสุขภาพดี ๔ อ. ให้เกิดความสมดุลกัน เป็นทางดำเนินไปสู่ความสุขในชีวิตประจำวัน ที่ไม่ควรจะมองข้าม.

ที่มา : หนังสือสู่ความสุข โดย ธรรมรักษา

http://www.thaimisc.com/freewebboard/php/vreply.php?user=dokgaew&topic=7366