สมาธิชาวบ้าน

สมาธิคืออะไร (1)
มนุษย์เป็นสัตว์ประเสริฐเพียงชนิดเดียว ที่มีความสามารถในการพัฒนานามธรรมที่ชื่อว่า "คุณธรรม" ที่อยู่ภายในจิตใจ จนกระทั่งจิตมีความสามารถพัฒนาไปจนถึงอริยบุคคล คือหลุดพ้นไปจากการเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสารนี้ได้ สัตว์ชนิดอื่นๆ บนโลกใบนี้ แม้จะมีพลกำลังที่แข็งแรงสักปานใด ก็ถือว่าเป็นเดรัจฉานหมด ขึ้นชื่อว่าเดรัจฉานแล้วจะไม่รู้ในสิ่งที่เป็นนามธรรม ไม่เว้นแม้กระทั่งเดรัจฉานในมิติภพภูมิอื่น เช่น พญานาค
พญานาคเคยแปลงกายมาบวชในพุทธศาสนาหลายครั้ง แต่เนื่องจากพญานาคนั้นอยู่ในเดรัจฉานภูมิ จึงทำให้ไม่สามารถเข้ามาสู่กระบวนการอบรมจิตเพื่อพัฒนาคุณธรรม จนกระทั่งบรรลุสำเร็จมรรคผลนิพพานได้ ดั่งที่มนุษย์ผู้มีคุณสมบัติพิเศษพึงกระทำได้ แต่ด้วยความที่นาคมีความศรัทธาในพุทธศาสนาเป็นอย่างมาก พระพุทธเจ้าจึงทรงตรัสอนุญาตให้เรียกขานผู้ที่ก่อนจะบวชว่า "พ่อนาค" และโปรดให้มีการบวชนาคก่อนที่จะบวชพระทุกครั้ง
แต่ทั้งนี้ การที่มนุษย์ผู้ประเสริฐจะเข้าถึงสัจธรรมความจริงได้ ก็ต้องผ่านกระบวนการอบร
มจิต เพื่อให้จิตกลับไปสู่ความเดิมแท้เสียก่อน จึงจะเกิดปัญญาความรู้แจ้ง ซึ่งปัญญาความรู้แจ้งนี้เองเป็นปัญญาที่เลยสมมติโลก และเป็นปัญญาแห่งการหลุดพ้นที่ไม่สามารถแสวงหาได้จากระบบการศึกษาตามหลักสูตรทางโลก
ปกติถ้าเราคิดอยู่ในกรอบของเหตุผลทางโลก เราก็รู้แค่ผิดชอบชั่วดีตามเหตุผลของโลก อันมีสมมติบัญญัติขึ้นมากำหนดไว้ แต่จะไม่เกิดปัญญาความรู้แจ้ง ดังนั้น วิธีการที่จะเข้าไปสู่ภูมิปัญญาความรู้แจ้งนี้ได้ จึงต้องอาศัยการอบรมสมาธิด้วยแนวทางต่างๆ
สมาธิเป็นหนทางที่จะนำจิตให้กลับไปสู่ความเดิมแท้ของจิต จิตทุกดวงจะมีสภาพความเดิม
แท้เหมือนกันหมด คือมีความเป็นประภัสสร มีความเป็นโอภาส มีความสงบ ความสว่างเป็นที่ตั้ง
แต่หลังจากที่จิตเกิดการแปดเปื้อนด้วยกิเลสอวิชชา เราจึงต้องแสวงหาวิธีการที่จะทำให้จิตกลั
บไปสู่ความเดิมแท้ ซึ่งก็ไม่ต่างไปจากผ้าขาวที่เปรอะคราบโคลน และเมื่อผ้าขาวผืนนั้นเริ่มไม่ขาว
เหมือนเดิมแล้ว เราก็ต้องหาวิธีว่าจะทำอย่างไรให้ผ้าผืนนั้นกลับมาขาวเหมือนเดิม
มนุษย์ทุกคนที่เกิดมาเป็นมนุษย์บนโลก ต่างก็มีคุณสมบัติของการเป็นมนุษย์เท่าเทียมกัน คือมี
จิตใจในส่วนลึกที่มีคุณธรรมในการจะกลับไปสู่ความเดิมแท้ด้วยกันทุกคน และสามารถที่จะอบรมจนกระทั่งตัวจิตนี้มีปัญญาความรู้จริง ไม่ใช่แต่มนุษย์ที่เป็นคนไทย หรือเฉพาะผู้ที่นับถือศาสนาพุทธ ทั้งนี้ เพราะไม่ว่าจะเป็นคนเชื้อชาติหรือศาสนาใด ภายในตัวของพวกเขาทุกคนต่างก็มีของเหลวสีแดงดุจเดียวกัน ต้องกินข้าว กินอาหารเหมือนกัน และพอตายไปก็มีจิตวิญญาณเหมือนกันหมด
ดังนั้น กระบวนการอบรมจิตด้วยการปฏิบัติสมาธิ จึงเป็นกระบวนการให้เครื่องรู้แก่จิตเพื่อให้จิตมีเครื่องรู้ เพราะโดยธรรมชาติของจิตแล้ว เมื่อจิตอยู่ในภาวะปกติ จิตจะไม่เคยอยู่นิ่งเฉย แต่จิตจะเอาความคิดมาเป็นอารมณ์จิต เมื่อความคิดหนึ่งจบไป ความคิดอันใหม่ก็เข้ามาแทน เป็นอย่างนี้อยู่ร่ำไป เราจึงกล่าวได้ว่า "ดวงจิตนั้นอยู่ท่ามกลางดงแห่งความคิดอันหลากหลาย"
เมื่อจิตตกอยู่ท่ามกลางดงแห่งความคิดอันหลากหลาย เราจึงจำเป็นต้องให้เครื่องรู้ใหม่แก่จิต ยกตัวอย่างเช่น ให้จิตไปจับอยู่กับลมหายใจ ซึ่งเมื่อจิตเฝ้าอยู่ที่ลมหายใจแต่เพียงอย่างเดียว จิตกับลมหายใจก็จะเริ่มรวมเป็นหนึ่งเดียวกัน คือจิตไม่พรากจากลมหายใจ แต่จิตจะพรากออกจากความคิด และเมื่อจิตพรากออกจากความคิดแล้ว จิตก็จะตัดกระแสออกจากความคิดอันหลากหลายเหล่านั้นจนรวมเป็นหนึ่งเดียว ภาวะนี้เองที่เราเรียกว่า " สมาธิ"
สมาธิ คืออาการที่จิตออกจากความคิด และด้วยเหตุนี้เองที่วิธีการศึกษาตามระบบทางโลก ที่เพียงแค่คิดกันอยู่ในกรอบของเหตุและผล จึงไม่มีทางเข้าถึงภาวะสมาธินี้ได้
สมาธิชาวบ้าน | ไทยโพสต์