พระอภิธรรม

พระอภิธรรม คืออะไร
[FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]หลังจากที่สมเด็จพระสมณโคดมสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสรู้แล้วพระองค์ได้ทรงแสดงธรรมโปรดเวไนยสัตว์เป็นเวลายาวนานถึง ๔๕ พรรษา คาสอนที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้ทั้งหมดรวบรวมได้ ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ เรียกว่า พระไตรปิฎก ซึ่งบรรจุคาสอนและเรื่องราวของ พระพุทธศาสนาไว้โดยละเอียด แบ่งออกเป็น ๓ ปิฎกหรือ ๓ หมวด ด้วยกันคือ
[/FONT][/FONT]๑. พระวินัยปิฎก
๒. พระสุตตันตปิฎก
๓. พระอภิธรรมปิฎก
พระวินัยปิฎก [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]หรือเรียกสั้นๆ ว่า [/FONT][/FONT][FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]พระวินัย [/FONT][/FONT][FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]เป็นคาสอนของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับศีลหรือสิกขาบท (บทบัญญัติ) ตลอดจนพิธีกรรมและ ธรรมเนียมของสงฆ์ อันเป็นกฎระเบียบที่พระภิกษุสงฆ์และพระภิกษุณี สงฆ์จะต้องปฏิบัติ รวมถึงพุทธประวัติบางตอนและประวัติการทาสังคายนา มีทั้งสิ้น ๒๑,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ แบ่งออกเป็น ๕ คัมภีร์ เรียกโดยย่อว่า อา. ปา. มะ. จุ. ปะ. (หัวใจพระวินัย) ได้แก่ [/FONT][/FONT]
[FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New][/FONT][/FONT]
[FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]๑. คัมภีร์อาทิกัมมิกะ [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]ว่าด้วยอาบัติปาราชิก สังฆาทิเสส อนิยต และต้น บัญญัติในสิกขาบทต่างๆ
[/FONT][/FONT]๒. คัมภีร์ปาจิตตีย์ [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]ว่าด้วยอาบัติปาจิตตีย์ ซึ่งเป็นอาบัติอย่างเบา
[/FONT][/FONT]๓. คัมภีร์มหาวรรค [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]ว่าด้วยพุทธประวัติตอนปฐมโพธิกาล และพิธีกรรมทาง พระวินัย
[/FONT][/FONT]๔. คัมภีร์จุลวรรค [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]ว่าด้วยพิธีกรรมทางพระวินัยต่อจากมหาวรรค ตลอดจนความเป็นมาของภิกษุณี และประวัติการทาสังคายนา
[/FONT][/FONT]๕. คัมภีร์ปริวาร [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]ว่าด้วยข้อเบ็ดเตล็ดทางพระวินัย
[/FONT][/FONT]พระสุตตันตปิฎก [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]หรือเรียกสั้นๆ ว่า [/FONT][/FONT][FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]พระสูตร [/FONT][/FONT][FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]เป็นหมวดที่ประมวล พระธรรมเทศนา คาบรรยายธรรม และเรื่องเล่าต่างๆ อันยักเยื้องตามบุคคล และโอกาส เป็นธรรมที่แสดงโดยใช้สมมุติโวหาร คือยกสัตว์ บุคคล กษัตริย์ เทวดา เป็นต้น มาแสดง มีคาสอนทั้งสิ้น ๒๑,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ แบ่งออก เป็น ๕ นิกาย เรียกโดยย่อว่า ที. มะ. สัง. อัง. ขุ. (หัวใจพระสูตร) ได้แก่
[/FONT][/FONT]๑. ทีฆนิกาย [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]ประกอบด้วย พระสูตรขนาดยาว จานวน ๓๔ สูตร
[/FONT][/FONT]๒. มัชฌิมนิกาย [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]ประกอบด้วย พระสูตรขนาดปานกลางจานวน ๑๕๒ สูตร
[/FONT][/FONT]๓. สังยุตตนิกาย [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]ประกอบด้วย พระสูตรที่จัดเป็นหมวดหมู่ เรียกว่า สังยุตต์ มีชื่อตามเนื้อหา เช่น เกี่ยวกับแคว้นโกสล เรียกว่า โกสลสังยุตต์ เกี่ยวกับมรรคเรียกว่า มรรคสังยุตต์ มีจานวน ๗,๗๖๒ สูตร [/FONT][/FONT]
[FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]๔. อังคุตตรนิกาย [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]ประกอบด้วย พระสูตรที่จัดหมวดหมู่ตามจานวนข้อของหลักธรรม เรียกว่า นิบาต เช่น เอกนิบาต ว่าด้วยหลักธรรมที่มี หัวข้อเดียว จนถึงหลักธรรมที่มี ๑๑ หัวข้อที่เรียกว่า เอกาทสกนิบาต ในนิกายนี้มีจานวนพระสูตร ๙,๕๕๗ สูตร
[/FONT][/FONT]๕. ขุททกนิกาย [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]ประกอบด้วยภาษิตเบ็ดเตล็ด ประวัติและนิทานต่างๆ นอกเหนือจากที่จัดไว้ในนิกายทั้ง ๔ ข้างต้น แบ่งออกเป็นหมวดได้ ๑๕ หมวดคือ
[/FONT][/FONT]๑) ขุททกปาฐะ [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]แสดงบทสวดเล็กๆ น้อยๆ โดยมากเป็นบทสวดสั้นๆ
[/FONT][/FONT]๒) ธรรมบท [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]แสดงคาถาพุทธภาษิต ประมาณ ๓๐๐ คาถา
[/FONT][/FONT]๓) อุทาน [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]แสดงพระพุทธดารัสที่เปล่งอุทานเป็นภาษิตโดยมีเนื้อเรื่อง ประกอบตามสมควร
[/FONT][/FONT]๔) อิติวุตตก [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]แสดงคาอ้างอิงว่าพระพุทธเจ้าตรัสไว้อย่างนั้นอย่างนี้
[/FONT][/FONT]๕) สุตตนิบาต [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]เป็นหมวดที่รวบรวมพระสูตรเบ็ดเตล็ดไว้ด้วยกัน
[/FONT][/FONT]๖) วิมานวัตถุ [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]แสดงเรื่องราวของผู้ได้วิมานและแสดงเหตุที่ทาให้ได้ วิมานไว้ด้วย
[/FONT][/FONT]๗) เปตวัตถุ [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]แสดงเรื่องราวของเปรตที่ได้ทาบาปกรรมไว้
[/FONT][/FONT]๘) เถรคาถา [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]แสดงภาษิตต่างๆ ของพระอรหันตสาวก
[/FONT][/FONT]๙) เถรีคาถา [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]แสดงภาษิตต่างๆ ของพระอรหันตสาวิกา
[/FONT][/FONT]๑๐) ชาดก [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]เป็นหมวดที่ประมวลคาถาธรรมภาษิตเกี่ยวกับเรื่องราวในอดีตชาติของพระพุทธองค์ [/FONT][/FONT]
[FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]๑๑) นิทเทส [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]เป็นหมวดที่ว่าด้วยเรื่องของนิทเทส (การชี้แจง, การแสดง, การจาแนก) แบ่งเป็นมหานิทเทส และจุลนิทเทส [/FONT][/FONT]๑๒) ปฏิสัมภิทามรรค [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]กล่าวถึงการปฏิบัติเพื่อเข้าถึงความมีปัญญาอัน ประเสริฐ [/FONT][/FONT]๑๓) อปทาน [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]หมวดนี้จะกล่าวถึงอัตตชีวประวัติของพระพุทธองค์และ พระอรหันตสาวกและอรหันตสาวิกา [/FONT][/FONT]๑๔) พุทธวงศ์ [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]แสดงประวัติของอดีตพระพุทธเจ้า ๒๔ พระองค์ [/FONT][/FONT]๑๕) จริยาปิฎก [FONT=Browallia New,Browallia New][FONT=Browallia New,Browallia New]แสดงเรื่องราวการบำเพ็ญบารมีของพระพุทธเจ้า [/FONT][/FONT]
[/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT]