วิชามวยล้านนาคือ มวยคาดเชือก วิชาดาบล้านนาคือ วิชาดาบดั้ง

ด้วยเหตุที่ว่าอดีตพญามังราย ทรงมีพระมารดาเป็นชาวเชียงตุง ซึ่งปัจจุบันอยู่ในเขตการปกครองของประเทศเพื่อนบ้านไปแล้ว ทั้งยังมีอาณาเขตใกล้เคียงกับรัฐฉาน บางคนจึงเหมารวมว่าเชียงตุงเป็นชาวไทยใหญ่ แต่แท้ที่จริงเชียงตุงอดีตในสมัยพญามังรายนั้น เป็นชาวล้านนาเป็นรัฐเชียงตุงเป็นรัฐเครือญาติกับรัฐโยนกเชียงแสน ต่อมาชาวเชียงตุงได้อพยพหนีการกวาดต้อนของพม่ามาตั้งรกรากกันในอาณาเขตล้านนาก่อนสมัยพญากาวิละฟื้นม่าน จนภายหลังชาวไทยใหญ่จึงอพยพเข้าไปอยู่แทนที่ ต่อมาสมัยพญากาวิละฟื้นม่านก็ได้กวาดต้อนชาวไทยใหญ่ที่ได้เข้าไปอาศัยแทนที่ชาวเมืองเชียงตุงเดิม มาเป็นประชากรชาวเชียงใหม่ในเวลาต่อมา จุดนี้เองทำให้คนล้านนาในปัจจุบัน คิดว่าตนเป็นเรือญาติกับชาวไทยใหญ่ และเหมาเอาว่าวิชาของไทยใหญ่ก็คือของล้านนา ซึ่งคิดผิด เพราะหลังจากต้อนชาวไทยใหญ่เข้ามานั้น มีการแยกใครเป็นคนไทยใหญ่ใครเป็นคนล้านนาหรือคนเมือง ด้วยการสักหมึกที่แขน โดยคนที่ถูกกวาดต้อนมาจะถูกสักเป็นรูป “กา” ไว้ที่แขน
และทราบกันหรือไม่ว่า “เจิงมวยและเจิงดาบล้านนา” ที่ถ่ายทอดกันทางสื่อต่างๆ มีบางรายได้อ้างว่า เป็นวิชาที่ถ่ายทอดกันมาแต่โบราณของล้านนา สืบมาแต่บรรพบุรุษยุคล้านนาเรืองอำนาจ แต่ท่านรู้บ้างหรือไม่ว่า คนเหล่านั้นที่อ้างว่าวิชาที่ตนเองได้อวดอ้างว่าเป็นมรดกตกทอดของบรรพบุรุษล้านนานั้น แท้ที่จริงเป็นวิชาของชาวไทใหญ่ ที่คนล้านนาบางท่านในอดีตได้ไปร่ำเรียนจากพ่อครูชาวไทใหญ่ ต่อมาได้ถ่ายทอดกันมาและแล้วผู้สืบวิชาเหล่านี้ (ได้มีชื่อเสียงและพยายามถ่ายทอดสืบสานวิชาส่งต่อให้กับคนรุ่นต่อมา) ก็ได้เข้าใจกันเอาเองว่า ตนได้รับวิชามาจากพ่อครูคนเมืองชาวล้านนา ท่านได้ถ่ายทอดวิชานี้ให้ดังนั้นวิชาเหล่านี้ก็คงเป็นวิชาของชาวล้านนาแท้ๆแต่โบราณแน่นอน จึงได้เอาดนตรีล้านนาไปประกอบและออกแสดงตามสื่อต่างๆจนมีชื่อเสียง ทำให้ในปัจจุบันคนทั่วไปได้คิดไป(ด้วย)ว่ามรดกชาวไทยใหญ่หรือชาวไตเงี้ยว เป็นมรดกของบรรพบุรุษล้านนาไปเสียแล้ว ดังนั้นจะเรียกให้ถูกจริงๆ ควรเป็น “เจิงมวยไต มวยเจิงเงี้ยว หรือเจิงดาบไต เจิงดาบเงี้ยว”
“เจิงมวยและเจิงดาบล้านนา” ที่แท้จริงมีประวัติบันทึกชัดเจนและสามารถแยกออกจากวิชาของไทยใหญ่ได้ง่ายๆ ซึ่งวิชาเหล่านี้ไม่มีในสายวิชาที่สืบมาจากไทยใหญ่เลย นั่นก็คือ “ดาบดั้ง” เป็นวิชาที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษคนเมืองล้านนา ในยุคปฐมกษัตริย์ล้านนา พญามังรายนั้น มีลักษณะเดียวกับวิชามวยวิชาดาบของคนสยาม เนื่องจากพญามังรายได้ร่ำเรียนวิชาเหล่านี้มาจากสำนักสุกกะทันตะฤาษี สำนักเขาสมอคอน เมืองละโว้ (ลพบุรี) ผลงานที่ประจักษ์ในประวัติศาสตร์ก็คือ สมัยพระเจ้าสามฝั่งแกน ได้ส่งทหารฝีมือดี นามว่า “หาญยอดใจเพชร”ออกดวลดาบกับทหารกองทัพสุโขทัย มีรายละเอียดว่าดังนี้
หาญยอดใจเพชร เป็นนายทหารชาวนครพิงค์เชียงใหม่ อยู่ในรัชสมัยพระเจ้าสามฝั่งแกน เป็นนายทหารดาบเขนซึ่งมีฝีมือเป็นเยี่ยม และเหตุที่ทำให้หาญยอดใจเพชรได้มีชื่อปรากฎอยู่ในประวัติศาสตร์ล้านนา ก็เพราะว่าในสมัยพระเจ้าสามฝั่งแกนเกิดมีกรณีแตกแยกระหว่างพี่น้องขึ้น อันทำให้เกี่ยวเนื่องไปถึงพระมหาธรรมราชาไสยลือไท แห่งกรุงสุโขทัยจนเรื่องเล็กกลายเป็นเรื่องใหญ่ดังนี้
ครั้นนั้นสิ้นพระเจ้าแสนเมืองมาพระราชบิดาแล้ว ราชบุตรสองพระองค์ต่างมารดากันองค์พี่มีพระนามว่า เจ้ายี่กุมกาม พระบิดาให้ไปครองเมืองเชียงรายแต่ครั้นมีพระชนมายุได้ ๑๕ พรรษา ส่วนองค์น้องมีพระนามว่า เจ้าสามฝั่งแกน เหตุที่ชื่อเช่นนี้เป็นเพราะเมื่อพระมารดาทรงพระครรภ์ได้ ๓ เดือน พระราชบิดาได้พาเสด็จประพาสตามหัวเมืองต่างๆจนถึงเมืองสิบสองพันนาลื้อ จนเวลาล่วงไปได้ ๗ เดือน กลับมายังพันนาฝั่งแกนจึงได้ประสูติพระกุมาร ณ ที่นั้น ส่วนเจ้ายี่กุมกามนั้น ประสูติที่เวียงกุมกามจึงได้ชื่อว่า เจ้ายี่กุมกาม
พอพระเจ้าแสนเมืองมาถึงแก่พิราลัย เสนาทั้งหลายก็จัดการาชาภิเษกเจ้าสามฝั่งแกนขึ้นครองราชสมบัติ มีมหาอำมาตย์ชั้นผู้ใหญ่ว่าราชการแทนเพราะพระเจ้าสามฝั่งแกนยังทรงพระเยาว์พระชันษายังไม่ถึงยี่สิบปี ทั้งยังต้องเตรียมการไว้เผื่อว่าทางเจ้ายี่กุมกามจะยกพลมาแย่งชิงราชสมบัติอีกด้วย และแล้วก็เป็นจริงกองทัพเมืองเชียงรายโดยการนำของเจ้ายี่กุมกามผู้ครองเมือง ได้ยกมาเพื่อจะสัประยุทธ์ช่วงชิงราชสมบัติจากพระอนุชาด้วยความไม่พอพระทัยที่เจ้าสามฝั่งแกนได้ครองนครพิงค์สืบต่อจากพระราชบิดา แต่เมื่อทางฝ่ายนครพิงค์ได้เตรียมป้องกันไว้แล้ว ด้วยกำลังทัพซึ่งเหนือกว่า ทัพของเจ้ายี่กุมกามก็แตกพ่ายไป ตัวเจ้ายี่กุมกามก็หนีลงไปพึ่ง พระมหาธรรมราชาไสยลือไท แห่งกรุงสุโขทัยและทูลขอความช่วยเหลือจากพระเจ้ากรุงสุโขทัยสำเร็จ โดยพระมหาธรรมราชาไสยลือไทไม่ทันได้พินิจให้รอบคอบ หลงเชื่อคำบอกเล่าของเจ้ายี่กุมกาม ในปี พ.ศ.๑๙๔๔ พระมหาธรรมราชาไสลือไท ยกทัพหลวงกรุงสุโขทัย ขึ้นมาเพื่อตีเมืองเชียงใหม่ ให้แก่เจ้ายี่กุมกามเจ้าเมืองเชียงราย กองทัพสุโขทัยโดยการนำของพระมหาธรรมราชาไสยลือไทก็ยกไปโดยผ่านแม่น้ำยมขึ้นไปตีเมืองพะเยาก่อน สร้างหอเรือกสูง๑๒ วาที่ตำบลหนองเต่าเพื่อจะเอาปืนยิงเข้าไปในตัวเมือง แต่ฝ่ายผู้รักษาเมืองพะเยาก็เตรียมสู้เต็มที่ ถึงกับรื้อเอาทองเหลืองกระเบื้องมุงหลังคาที่วัดมหาพนมาหล่อทำปืนใหญ่สีที่กำหนดสามล้านตอง เซ่นสรวงพลีด้วยกระบือเผือกผู้แล้วบรรจุกระสุนดินดำยิงไปทำลายหอเรือกนั้นพังลง พระมหาธรรมราชาไสยลือไททรงเห็นเป็นลางร้ายก็เลยไม่คิดสู้ แต่ได้สั่งให้เจ้ายี่กุมกามนำทัพลัดขึ้นไปเชียงรายเพื่อพักไพร่พลพอหายอิดโรยแล้วยกทัพย้อนลงมาทางเมืองฝางมุ่งตรงไปยังเชียงใหม่ ตั้งทัพอยู่ ณ ตำบลหนองหลวงแล้วให้คนถือหนังสือเข้าไปในเมืองเชียงใหม่มีใจความว่า
“ เจ้ายี่กุมกามนั้นเป็นพี่ควรจะได้ราชสมบัติแทนพระราชบิดาถ้าขุนนางในเชียงใหม่ขัดขืน มิให้เจ้ายี่กุมกามขึ้นครองราชสมบัติแล้ว พระมหาธรรมราชาไสยลือไทก็จัดยกทัพพลโยธาเข้าตีชิงเอาเมืองนครพิงค์ให้แก่เจ้ายี่กุมกามให้จงได้”
ทางฝ่ายในเมืองนครพิงค์บรรดาเสนามาตย์ข้าราชการขุนนางทั้งหลายก้พร้อมใจกันมีหนังสือตอบไปยังอีกฝ่ายหนึ่งใจความว่า “เจ้ายี่กุมกามถึงหากจะเป็นพี่ ก็หามีบุญญาธิการมิได้เพราะฉะนั้นการที่จะรบด้วยกำลังพลโยธาทั้งสองฝ่ายก็เห็นที่ว่าจะหมดเปลืองชีวิตของเหล่าพลโยธาเสียเปล่า ข้าพเจ้าทั้งหลายใคร่จะขอให้มีการเสี่ยงบารมีว่าใครจะมีบุญญาธิการยิ่งกว่า ระหว่างเจ้ายี่กุมกามกับเจ้าสามฝั่งแกนกล่าวคือ จัดให้มีการต่อสู้กันตัวต่อตัวระหว่างนายทหารซึ่งมีฝีมือเยี่ยมฝ่ายละคน คัดเลือกจัดสรรเอามาจากในกองทัพของแต่ละฝ่าย หากว่าทหารของฝ่ายใดได้รับชัยชนะก็จะถือว่าเป็นการแพ้ชนะด้วยทั้งกองทัพ ด้วยบุญญาธิการบารมีของเจ้าชายทั้งสอง พระองค์จะเห็นเป้นประการใด”
พระมหาธรรมราชาไสยลือไทได้ทรงรับหนังสือเช่นนั้น ก็นำมาปรึกษากับเหล่าแม่ทัพนายกองของฝ่ายพระองค์ ต่างก็เห็นดีเห็นชอบตามข้อเสนอของเสนามาตย์ฝ่ายเมืองนครพิงค์ทั่วหน้ากัน พระมหาธรรมราชาไสยลือไทก็ทรงมีหนังสือตอบตกลงตามเงื่อนไขที่กำหนด
ครั้นแล้ว ทั้งสองฝ่ายก็เลือกคัดสรรนายทหารที่มีฝีมือ เพื่อจะได้ออกไปสู้กับฝ่ายตรงข้าม มันเป็นการต่อสู้ที่หมายถึงการพนันระหว่างเจ้าชายสองพี่น้อง ฝ่ายใดชนะก็จักได้ขึ้นครองนครพิงค์ ฝ่ายใดแพ้ก็ต้องก้มหน้าออกจากตำแหน่งนายทหารผู้ได้รับคัดเลือกจากกองทัพของสุโขทัยนั้นปรากฎชื่อในประวัติศาสตร์เป็นผู้ที่ชำนาญเพลงดาบสองมือเป็นเยี่ยมยอดหาผู้เสมอเหมือนมิได้ ทางฝ่ายนครพิงค์ก็ได้เลือกจัดหานายทหารผู้มีฝีมือกันอย่างจริงจัง ในที่สุดก็ได้นายทหารผู้มีนามว่า หาญยอดใจเพชร เป็นผู้เชี่ยมชาญในการใช้ดาบเขนอย่างหาตัวจับยาก
เมื่อต่างฝ่ายก็ได้ตัวนายทหารที่จะมาขับสู้เพื่อแข่งบุญญาธิการของเจ้านายของตนแล้ว ก็นับเป็นเวลาและจัดหาสถานที่ที่เหมาะสม ก็ไปได้ที่ตำบลเชียงขวางนอกเมืองเชียงใหม่ จึงประชุมกันจัดตั้งเป็นสนามประลองฝีมือระหว่างทหารเอกของสุโขทัยกับทหารเอกของเชียงใหม่ ท่ามกลางความตื่นเต้นของชาวเมืองและของเหล่าไพร่พลทั้งสองฝ่าย พระเจ้าสามฝั่งแกน เจ้ายี่กุมกาม และพระมหาธรรมราชาไสยลือไทต่างก็เสด็จมาประทับทอดดพระเนตรการต่อสู้ครั้งนี้ พร้อมด้วยเสนามาตย์ข้าราชการ รวมทั้งพลโยธาทั้งหลายซึ่งพากันมาประชุมพร้อมใจกันด้วยใจอันเต้นระทึก พอได้เวลา ทหารเอกของทั้งสองฝ่ายก็ออกสู่สนาม พร้อมด้วยอาวุธคู่มือ ทหารฝ่ายสุโขทัยถือดาบสองมือกระชับ ลวดลายที่รำไหว้ครูสวยงามเป็นสง่าน่าชมยิ่งนัก ฝูงชนที่มาชมก็กล่าวชมกันเซ็งแซ่ว่านายทหารชาวสุโขทัยนี้สง่านัก ท่าทางที่รำดาบไหว้ครูก็งดงามสมเป็นชายชาติทหาร
ทีนี้ถึงคราวหาญยอดใจเพชรทหารเอกของทัพนครพิงค์เชียงใหม่ผู้รับอาสามาต่อสู้เพื่อรักษาราชบัลลังก์ของพระเจ้าเหนือหัวก็มิได้น้อยหน้านายทหารสุโขทัย เขาวาดลวดลายการรำไหว้ครูได้สวยงามไม่แพ้นายทหารสุโขทัย แม้ว่ามือข้างหนึ่งถือดาบและอีกข้างหนึ่งจับเขน จะทำให้ไม่สะดวกในการออกลวดลายได้เต็มที่เท่ากับการใช้ดาบสองมือ แต่ท่วงท่าอันสง่าอาจหาญของทหารเอกนครพิงค์ก็ได้รับเสียงแซ่ซ้องชมเชยจากผู้ชมทั้งสองฝ่าย ครั้นแล้วความชื่นตาที่พวกเขาได้รับก็เปลี่ยนเป้นความตื่นเต้นหวาดเสียว เมื่อการต่อสู้ได้เริ่มขึ้นอย่างจริงจัง เสียงดาบประดาบดังสะเทือนประสาทของผู้มีขวัญอ่อน และผู้ที่หวาดว่าจะต้องสูญเสียเมืองให้แก่ศัตรูก็ยืนตัวแข็ง ส่งกระแสจิตไปช่วยนายทหารฝ่ายของตัวตลอดเวลา
การสัประยุทธ์ของทั้งสองฝ่ายเป็นไปอย่างน่าตื่นเต้น ทั้งสองมีความสามารถเกือบจะเสมอกันจึงไม่มีฝ่ายใดเพลี่ยงพล้ำโดยง่ายต่างฝ่ายต่างก็มีลวดลายชั้นเชิงหลบหลีกปัดป้องอย่างว่องไว ท่ามกลางเสียงโห่ร้องเอาใจช่วย องค์ประมุขทั้งสามพระองค์ก็ทอดพระเนตรการต่อสู้ด้วยสีพระพักตร์อันเคร่งเครียด จนเวลาผ่านไป ทั้งสองฝ่ายก็ยังไม่ยอมพ่ายแพ้ คงผลัดกันได้เปรียบเสียเปรียบอยู่เช่นนั้น
แต่ครั้นแล้วในที่สุด หาญยอดใจเพชรก็ได้ที มีโอกาสได้ฝากคมดาบเฉี่ยวเอาเท้านายทหารสุโขทัยเข้าฉับหนึ่ง(ในตำนานบอกว่า เพิก ไปหน่อยหนึ่ง) ทหารสุโขทัยจึงเป็นฝ่ายแพ้แต่ในเวลานั้น อันหมายความว่าฝ่ายนครพิงค์ได้รับชัยชนะด้วยฝีมือการใช้อาวุธของนายทหารเอกของนครพิงค์ผู้มีนาม หาญยอดใจเพชร

ขอให้ลูกหลานชาวล้านนาจงเข้าใจเสียใหม่ว่า วิทยาการของบรรพบุรุษของตนเอง บัดนี้ได้รับการสืบทอดแล้ว ดังจะเห็นมวยไทยคาดเชือกที่ต่างชาติเรียนรู้ วิชาดาบที่มีหลายสำนักในภาคกลางเปิดสอน ดังนั้นจงอย่าคิดว่าวิชาบรรพบุรุษกำลังจะขาดช่วง แล้วหลงไปเอาวิชาของชาติอื่นมาสอนคนชาติเดียวกันแล้วคิดกันไปเองว่า วิชาเจิงไตเงี้ยวคือวิชาของล้านนา

 

ข้อมูลจากไหนครับ บอกว่าเรียนมาจากละโว้แต่เป็นของล้านนา ผมล่ะงง
อีกอย่างมวยคาดเชือกมันก็มวยไทย แต่ชกกันแบบคาดเชือกไม่ใช่เหรอ

 

1ข้อมูลมีจากแหล่งข้อมูลทั่วไป ตำนานสร้างเมืองเชียงใหม่ ตำนาน15ราชวงศ์ฯลฯ
2ไม่เห็นเค้าบอกว่าวิชามวยเป็นของล้านนาสักคำ แต่บอกว่าล้านนาสืบวิชามาจากละโว้

แต่จริงๆแล้วละโว้สืบทอดวัฒนธรรมมาจากขอม(อินเดียใต้) ถ้าจะว่ากันจริงๆ มวยสืบมาจากขอม(อินเดียใต้) ที่เรียกกันว่า พาหุยุทธ ภูมิภาคที่เคยเป็นอาณานิคมของขอม มีวิชาที่ว่าทุกที่

3คำว่า มวยไทยเป็นคำที่ใช้ครั้งแรกเมื่อสมัยจอมพลป.พิบูลสงคราม ศัพท์คำว่า "ไทย" มีครั้งแรกก็สมัยนี้ครับ การต่อยตีด้วยมือเปล่าของคนในภูมิภาคนี้ สมัยโบราณเรียกว่า "มวย" โดดๆ ตีกันที่ไหนก็เรียก ชกมวย ต่อยมวย วิชาที่เรียกก็เรียกว่าวิชามวย แต่ตอนชกมวยจะคาดเชือกกันเพื่อกันมือซ้น เลยเรียกกันต่อมาว่ามวยคาดเชือก

 

"วิชามวยล้านนาคือ มวยคาดเชือก วิชาดาบล้านนาคือ วิชาดาบดั้ง" ประโยคนี้มันชวนให้คิดไงคุณ ถ้าจะไหลไปทำนองที่ว่าเค้าไม่ได้ว่าอย่างนั้นซักหน่อยผมก็ไม่ได้ว่าอะไร แค่ถามให้ชัดเจน แล้วเรื่องมวยคาดเชือกนั่นผมก็เข้าใจไง ถึงถามไงว่ามันก็มวยธรรมดาไม่ใช่เหรอ ชกกันทั่วไป แล้ววิชามวยล้านนาคือวิชาอะไรกันแน่ มันไม่ได้บอกชัดเจนไง นี่ผมถามเอาคำตอบเพราะอยากรู้นะ

 

ตัวอย่างวิชามวยนะครับ ที่เรียกเป็นวิชา มวยไชยา มวยโคราช มวยท่าเสา นี่คือเรียกแบบระบุวิชาครับ อยากรู้ตรงนี้ หรือเรียกมวยล้านนาตรงๆเลย

 

มวยล้านนาผมรู้จักแต่มวยเจิง

 

มวยล้านนาที่คุณอยากทราบก็คือ ทั้งหมดที่คุณว่ามานั่นแหละครับ แต่ที่แยกเป็นมวยโคราช มวยท่าเสา มวยไชยา มวยลพบุรี เพราะว่าผู้ที่ใช้วิชามวยจนมีชื่อและเอกลักษณ์ ได้มาจากพื้นที่ที่อ้างถึง ถ้าเปรียบกังฟู ก็คือมาจากสำนักต่างกันเท่านั้น แต่รวมๆก็คือกังฟูจีน

แต่จะให้บอกว่ามวยล้านนาคืออันไหน ที่ถูกควรเป็น มวยลพบุรี เพราะถือว่าเป็นต้นตระกูลมวยเหนือ เพราะลพบุรีก็คือเมืองละโว้ ต่อมาเมื่อแพร่หลายในเมืองเหนือแล้ว สำนักที่สอนมีศิษย์ที่สร้างชื่อมากที่สุดก็คือ มวยสายท่าเสา จะเห็นได้จากมวยเหนือสมัยก่อน จะไม่เข้าแลก แต่จะอาศัยจังหวะสองรุกตีกลับ และเมื่อรุกจะใช้ความไวชกตีแหวกกราดแบบเดียวกัน และออกอาวุธแข้งได้รวดเร็วคือรุกแบบแนวตั้งฉากจะถูกด้านหน้าแบบจังๆ ทำให้ป้องกันลำบาก จนได้ฉายามวยตีนลิง มวยมือลิง ท่าหนุมานถวายแหวน ก็เป็นหนึ่งในหลักฐานที่สร้างชื่อ ให้มวยสายนี้ เพราะ เมื่อพ.ศ.2472 นายแพ เลี้ยงประเสริฐ จากบ้านท่าเสา อุตรดิตถ์ ชกนายเจีย แขกเขมร ด้วยท่าหนุมานถวายแหวน จนนายเจียเสียชีวิต ทำให้รัฐบาล (สมัยรัชกาลที่ 7) มีคำสั่งให้การชกมวยไทยทั่วประเทศเปลี่ยนจากคาดเชือกเป็นสวมนวม

หมัดหนักโคราช ฉลาดลพบุรี ท่าดีไชยา

 

มวยเจิง คำที่ว่านี้ สมัยก่อนไม่มีเรียกคำว่ามวยเจิง แต่จะเรียกว่าเจิงโดดๆ เช่น ไปเรียนเจิงกับพ่อครู หรือคำเหนือมีคำที่ว่า "มีเจิงมีลาย"หรือ "มาลายใด" "มาเจิงใด" คำว่า "มวยเจิง" เพิ่งมีมาในสมัยหลัง โดยเอาคำของกีฬามวยไทยไปผสมกับการต่อสู้ของชาวไทยใหญ่ ได้คำว่า มวยเจิง ซึ่งหมายถึง วิชาการต่อสู้ของชาวไต หรือชาวไทยใหญ่นั่นเอง ซึ่งคนเหนือจะเรียกคนไตหรือชาวไทยใหญ่ว่า "เงี้ยว" ดังนั้น ในเมืองเหนือสมัยก่อนผู้ที่ได้รับการยกย่องเพราะมีฝีไม้ลายมือ มีลวดลายพริ้วไหว ชั้นเชิงการต่อสู้ดี มักร่ำเรียนการต่อสู้จากชาวไทยใหญ่ คนเหนือจะมีคำชมว่า "เจิงมันดีมันไปเฮียนกับเงี้ยวมา"
และสิ่งที่เป็นเอกลักษณ์ของ เจิง คือ การตบผาบ ถือเป็นการปลุกตัว ปลุกปราณ และข่มขวัญคู่ต่อสู้ (นักมวยชาวพม่า จะใช้บ่อย เช่น ตบแรงๆที่ต้นแขน)
ซึ่งต่างจาก "มวย" ที่ไม่มีการตบผาบ

 

ความคิดผมนะ มวยเจิง ไม่น่าจะมาจากเงี้ยวหรือไทยใหญ่นะ คำเมืองหรือภาษาล้านนา คำว่า เจิง ก็คือการดูเชิง มีไหวพริบ สับขาหลอก ว่องไว หรือ ฉลาด
ก็ตรงกับที่ท่าน ติโลกเหลน บอก มวยฉลาดคือมวยลพบุรี
*ต้นตระกูลมวยเหนือมาจากลพบุรีก็คือเมืองละโว้*
เจ้าแม่จามเทวีก็มาจากละโว้ มาสร้างเมืองหิริกุญชัย จนโด่งดัง ศิลปะการต่อสู้ต้องมาที่หนึ่ง
ผู้คนทางเหนือจึงต้องเข้าไปศึกษาวิชาที่นั้น ต้นแบบมวยทางเหนือคงมาจากเมืองละโว้
แต่มาสร้างชื่ออีกทีก็แล้วแต่บุคคลถึงเรียนจากที่เดียวกันแต่ใช่ว่าจะเก่งทุกคน
คนที่เก่งก็ไปเป็นครูสอนแล้วตั้งชื่อวิชาใหม่ขึ้นมา ตามกาลเวลา
หาอะไรแน่นอนไม่ได้ ที่ว่า"เจิงมันดีมันไปเฮียนกับเงี้ยวมา" สมัยก่อนล้านนากับไทยใหญ่เชียงตุงแทบแยกกันไม่ออกมีแค่วัฒนธรรมที่แตกต่างกันเล็กน้อย
จะเห็นได้ว่ามีการอพยพคนเชียงตุงให้มาอยู่ลำพูนก็มาก มาอยู่ทางเหนือก็มากสมัยโลกห่ามาคนตายมาก จึงต้องให้คนเชียงตุงมาอยู่ล้านนา
"อาจเป็นไปได้ว่าเงี้ยวมาเรียนมวยละโว้แล้วเก่งจึงไปสอนต่อก็เป็นได้"

 

ก็อย่างที่ว่านะครับ "มวย" คือ มวย ส่วน "เจิง" ก็คือ เจิง คำสองคำนี้เป็นคำเรียกวิชาการต่อสู้ของสองเชื้อชาติโบราณ คือเงี้ยวและขอม ทั้งสองคำนี้ขอยืนยันว่า มีรากเหง้าต้นกำเนิดที่ต่างกันครับ
เจิง มีรากเหง้ามาจาก " bando" คล้ายกังฟูจีน มีต้นกำเนิดในแถบอาณาจักรพุกามโบราณ
มวย มีรากเหง้ามาจาก "พาหุยุทธ" มีต้นกำเนิดในอินเดียโบราณ

 

Various Bando/Banshay thaing styles of Burma.

เข้าyoutube ลองชมว่าวิชาเงี้ยวกับขอมมันคนละอย่าง มวยกับเจิงมันคนละวิชา แต่ปัจจุบันเอามาผสมเป็นมวยเจิงไปซะแล้ว เหมือนไก่ชนลูกผสมพม่าป่าก๋อย
(คนเหนือเรียกพม่าว่า ม่าน เรียกคนไทยใหญ่ว่า เงี้ยว และทั้งสองเชื้อชาติมีรากเหง้าวัฒนธรรมและศิลปะการต่อสู้ที่มาจากแหล่งเดียวกัน)

ไม่น่าแปลกใจที่สมัยกรุงศรีอยุธยาแตก นักมวยชาวกรุงศรีจะชนะนักชกชาวพม่าถึงเก้าคนสิบคน เพราะมันคนละวิชา เหมือนมวยจีนชกกับมวยไทย กี่คู่ก็ชนะหมด

ตอนหลังพม่าเรียนมวยจากครูมวยชาวล้านนา ครูมวยชาวล้านนาก็ไปเรียนเจิงพม่า ล้านนาจึงเป็นเมืองขึ้นพม่ากว่าสองร้อยปี ต่อด้วยสยามอีกสองร้อยปี

และที่อยุธยาแพ้สงครามไม่ได้เพราะแพ้ฝีมือแต่เพราะแตกสามัคคี

 

กรุงฯ แตกครั้งที่สอง มันเกิดจากความเห็นแก่ตัวของคนบางพวกและคนบางพวกก็รับไม่ได้ จึงเกิดการแตกความสามัคคีขึ้น ก็ได้แต่หวังว่าเหตุการณ์แบบนั้นจะไม่ย้อนกลับมาอีก

 

อ่านกระทู้นี้แล้วได้ความรู้ดีครับ รู้ลึก มีวิเคราะห์แถมให้อีก...
วิชามวยนี้ คนที่ผมรู้จักคือ นาย ขนมต้ม ที่มีความสามารถในการชกมวยมาก..
และวิชามวยที่สนใจ เป็น มวยไชยา คงเพราะได้ยินได้ฟังมามากว่า เป็นมวยที่ใช้ได้ทั้งรับ ทั้งรุก ก็อยากให้ลูกๆฝึกฝนเอาไว้ครับ..แต่ไม่รู้ว่าที่ไหนที่รับสอนบ้าง...ถ้ามีข้อมูลที่รับสอนในกรุงเทพฯช่วยแนะนำด้วยนะครับ...
เพราะสังคมยุคนี้อันตรายใกล้ตัวเกิดขึ้นได้บ่อยๆ การมีวิชาป้องกันตัวเอาไว้บ้างก็น่าจะดีนะครับ..

 

ขอบคุณสำหรับความรู้ดีๆนะคะ